पुणे, ५ फेब्रुवारी २०२५
शहरी भागात माओवाद कसा सक्रिय आहे? तसेच, त्यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी महाराष्ट्रात विशेष जनसुरक्षा कायदा लागू करावा का? या विषयावर ४ फेब्रुवारी २०२५ रोजी विशेष मार्गदर्शन सत्राचे आयोजन करण्यात आले. हे सत्र पुण्यातील भांडारकर प्राच्यविद्या संशोधन संस्थेच्या फिरोदिया हॉलमध्ये पार पडले.
या कार्यक्रमात ज्येष्ठ पत्रकार आणि माओवादी चळवळीचे अभ्यासक श्री. कार्तिक लोखंडे यांनी सखोल माहिती दिली. विवेक विचार मंच, प्रवाह लॉ फोरम आणि एमईएस पत्रकारिता विभाग यांच्या संयुक्त विद्यमाने या व्याख्यानाचे आयोजन करण्यात आले. अनेक अभ्यासक, पत्रकार आणि नागरिक या कार्यक्रमाला उपस्थित होते.
या व्याख्यानात शहरी माओवादी चळवळ कशी कार्यरत असते आणि ती समाजात कशी शिरते यावर चर्चा झाली. तसेच, तिच्या विरोधात कोणत्या उपाययोजना केल्या जाऊ शकतात, याबाबतही मार्गदर्शन करण्यात आले. महाराष्ट्रातही छत्तीसगडसारखा विशेष जनसुरक्षा कायदा लागू करावा का? या महत्त्वाच्या मुद्द्यावर सखोल चर्चा झाली.
माओवाद म्हणजे काय?
🔹 माओवाद ही कम्युनिस्ट विचारसरणीवर आधारित चळवळ आहे.
🔹माओवाद म्हणजे हत्याराच्या जोरावर सत्ता उलथवण्याची विचारसरणी. हिट अँड रन पद्धतीने लढा देण्यावर भर असतो.
🔹 भारतात ही चळवळ ग्रामीण भागातून सुरू झाली, पण आता शहरी भागातही ती मोठ्या प्रमाणात सक्रिय आहे.
🔹 माओवादी विविध संघटना आणि सामाजिक चळवळींच्या माध्यमातून आपले विचार लोकांपर्यंत पोहोचवतात.
🔹माओवादी लोकशाहीला फसवणूक मानतात आणि सरकार उलथवण्यासाठी लढा अनिवार्य समजतात.
शहरी माओवादाचे धोके
🔹 माओवादी चळवळ फक्त आदिवासी आणि दुर्गम भागापुरती मर्यादित नाही.
🔹 कामगार, विद्यार्थी, बुद्धिजीवी वर्ग आणि विविध संघटनांमध्ये त्यांचा प्रभाव वाढत आहे.
🔹 सरकार आणि लोकशाही व्यवस्थेविरोधात हे गट काम करतात.
विशेष जनसुरक्षा कायद्याची गरज का?
काही राज्यांमध्ये विशेष कायदे लागू करून अशा संघटनांवर कारवाई करण्यात आली आहे. महाराष्ट्रातही विशेष जनसुरक्षा कायदा लागू करण्याचा प्रस्ताव असून, त्यावर सखोल चर्चा सुरू आहे.
श्री. कार्तिक लोखंडे यांनी यावेळी सांगितले,
“माओवादी चळवळ आता फक्त ग्रामीण भागापुरती मर्यादित नाही. औद्योगिक क्षेत्र, कामगार संघटना, विद्यार्थी गट यांच्यात माओवादी विचारधारा पसरवली जात आहे. समाजाला आंतरिकरित्या अस्थिर करण्याचा हा एक मोठा प्रयत्न आहे, ज्यावर कठोर उपाययोजना करण्याची गरज आहे.”
कार्यक्रमाच्या शेवटी उपस्थितांना या विषयावर प्रश्न विचारण्याची संधी मिळाली, ज्यामुळे चर्चा अधिक सखोल झाली. शहरी माओवाद आणि त्यावरील उपाययोजनांबाबत लोकांमध्ये जागृती करण्याच्या दृष्टीने हा कार्यक्रम महत्त्वाचा ठरला.